Krelan, diğer böreklerimizden farklı olarak sıcak su ile hamuru tutulan ve sunumuyla ayrılan Arnavutlara özgün bir börek çeşididir. Arnavutçada Krelan olarak yazılır ve bölgelere göre de kırlan, kerlon, kırlana vb. farklı adlarla anılır. Hamuru sıcak su ile tutulduğundan “Krelan me Uje te Vluar” kaynamış su ile krelan olarak da anılır.
Türkiye’de bu börek çeşidi “Arnavut partal böreği”, “koparmalı börek” veya mazinitsa, maznik olarak başta Trakya bölgesi olmak üzere mutfaklara girmiştir.
Krelan böreği 2 farklı şekilde yapılıyor. Bir tanesi klasik olanı “krelan me rena” sıralı krelan, diğeri ise daha çok tuzlu kek olarak tanımlayacağımız Krelan me duqa (topi)
Tabii ki Arnavutların börek çeşitlerini geçtik versiyonları bile 2-3 ile sınırlı kalmıyor. Çok çok farklı krelan çeşitleri de yapılıyor.
Sizlere bu yazımızda klasik olan krelan tarifini vereceğiz. Arnavutlarda “Krelan me rena” yani sıralı krelan” olarak geçer.
Krelan Nasıl Bir Börek
Krelan, resimde de gördüğünüz üzere piştikten sonra ufak parçalara ayrılmış bir börek çeşididir. Türkçesinde olduğu gibi partal, koparmalı börek. Börek pişirildikten sonra kaşık veya elle ufak parçalar haline getiriliyor ve son olarak üzerine kızgın yağ gezdiriliyor.
İçi boş bir börektir ve benzetmek gerekirse Türkiye’de küt veya Kürt böreği olarak geçen böreğe benzer fakat hamurları çok ince olduğundan (baklava gibi çok katlı) çok daha özeldir. Börek parçaları adeta lokum gibi yumuşaktır ve neredeyse ağızda erir.
En önemli özelliği ise hamuru sıcak su ile hazırlanır ve hamuru çok sert yapılmaz, yumuşaktır.
Arnavut.Com’da bazen tanımları değiştirmeyi de seviyoruz. Krelan için “Arnavut Lokum Böreği” olarak da adlandırabiliriz. Dileyenler üstüne peynir ilavesi de yapabiliyor fakat tuzlu bir ayran eşliğinde sıcacık yemek enfestir. Si llokuma (lokum gibi)
Oklava ile açıldığı gibi elle de açılabilir.
Küçük bir başlık olarak Krelan ile yapılan Simit Pogaça’dan da bahsedelim.
Simit Pogaça (Üsküp Pogaça)
Simit pogaça, yukarıda bahsetmiş olduğumuz krelan ile hazırlanan bir aperatif yiyecek. Krelanın hamur parçaları, yine kendine özel bir şekilde hazırlanan bir sandviç ekmeğinin içine konularak hazırlanıyor.
“Nasıl yani, sandviç’in içine börek mi konuluyor?” diyebilirsiniz! Evet o şekilde, böreği o kadar seviyoruz ki ekmeğin içine bile koyup yiyoruz:)
Kabul, ilk başta tuhaf gelebilir fakat 2 tabak krelan böreği yiyeceğinize yarım tabak krelan ile hazırlanmış simit pogaca çok mantıksız değil. Acaba?
Bayrampaşa tarafında bu lezzeti bulabilirsiniz.
Şimdi Krelan’ın yapımına geçelim.
KRELAN İÇİN MALZEMELER
1 kg un
500 gr – 700 gr – 3-4 bardak kaynar derecede su (Su ilavesi biraz deneyimle alakalıdır, hamuru börek hamurundan yumuşaktır ve su ilavesine göre sonradan hamur ekleyerek kıvama getirilebilir. Biz bardak su ilavesi ile yazacağız)
1 yemek – tatlı kaşığı tuz (tercih)
Hamuru için: Çeyrek margarin veya tereyağı ve 1 çay bardağı sıvıyağ
Börek piştikten sonra üzerine ilave edilen yağ: Çeyrek margarin veya tereyağı ve 1 çay bardağı sıvıyağ
Krelan Nasıl Yapılıyor
1- İlk olarak bir kabın içerisine un ve tuz konulur. Ardından 3 bardak kaynamış derece su yavaş yavaş kaba eklenir ve sıcak olduğundan kaşık yardımıyla karıştırılır.
2- Sıcak su ile belli bir kıvama gelen hamur az miktarda un ile birlikte tekrar yoğurulur (normal börek hamurundan biraz daha yumuşaktır)
3- Hamur biraz yoğrulduktan sonra isteğe bağlı olarak 10-15 adet yumurta büyüklüğünde parçalara ayrılır. Ne kadar çok parçalara bölünürse o kadar güzel olacaktır. Baklava gibi düşünebilirsiniz.
4- Hazırlanan küçük hamur topları neredeyse bir fincan tabağı kadar olacak şekilde oklava ile açılır ve üzerleri yağlanır. Ardından bütün hazırlanan yufkalar üstü üste getirilir.
5- Üst üste konulan yufkalar pişireceğiniz tepsiye göre ister elle tepsinin üzerinde, isterseniz de oklava ile açılarak tepsi boyutlarına getirilir.
6- Ardından normal bir börek gibi pişirilir. Üzeri ve altı kıtır kıtır oluncaya kadar pişirilir. Bu üst ve alt hamurlar kıtır olduğundan içindeki yufkaların yumuşaklığı ile birleştiğinde lezzetli bir ahenk oluşturur.
7- Pişen börek biraz soğuduktan sorna ister kaşık yardımıyla istenirse de elle küçük parçalara ayrılır.
8- Son olarak, çeyrek margarin ve 1 bardak sıvıyağ ilavesi rengi değişinceye kadar tavada kızdırılır. Ardından tepside parça parça olarak hazırlanmış hamurların üzerine gezdirilir ve karıştırlır.
Krelan hazır, afiyet olsun!
Ju bëftë mirë (Ju boft mir)
Arnavut.Com
“Arnavut Mutfak Kültürü
Bu yazı, Arnavut.Com mutfak bölümü için, sitemizin bilgi kaynağı Vacide Hanım tarafından hazırlanmıştır. Faleminderit Z. Vacide Llojani
