Bu ailenin, Tirana’da Piramit’e yakın meydanda veya Arnavutluk’un birçok şehrinde üç önemli ismin heykeline rastlamak olanaklı. Hatta Tirana’daki parkta temsili mezarlıkları da var. Bu isimler Naim Fraşeri, Abdül Fraşeri ve Sami Fraşeri kardeşlerdir.
Naim Fraşeri Arnavut milliyetçiliğinin romantik şairidir, Türkiye’nin Namık Kemal’i gibi şiirleri ezberlenmiştir. Birçok yerde heykeline, şiirlerine rastlamak mümkündür. Arnavut gençleri şiirlerinden bir kısmını ezbere biliyorlar. Mum/Qiriu şiirini okuyup da etkilenmemek mümkün mü?
Ancak Türkiye’de pek tanınmaz. Abdül Fraşeri daha çok siyasi kimliği ile öne çıkar. Arnavut milli birliğinin, Prizren Kongresi/Birliği’nin mimarlarının başında gelir. Birinci Osmanlı Parlamentosu’nda 1877 yılında Yanya Mebusu tarafından tutuklanacak, hapsettirilecek, sonra da affedilecektir. Ölümüne kadar da İstanbul Belediyesi meclis üyesi olarak görevini yapacaktır. 1892’de İstanbul’da ölen Abdül Fraşeri’nin mezarı 1978 yılında Prizren Kongresi’nin 100. yıldönümüzde Tirana’ya gönderildi. Ancak üç kardeşin en ilginç ve en önemli ismi Sami Fraşeri olsa gerek. (Şemseddin Sami Frasheri ile ilgili makale için tıklayın)
GALATASARAY’IN KURUCUSU ALİ SAMİ YEN DE ARNAVUTTU
Türkiye’nin üç büyük ve en eski futbol takımlarından biri Galatasaray’dır. Galatasaray’ın sahasının adı Ali Sami Yen adını taşır. Kulüp 1905 yılında Ali Sami Yen tarafından kurulmuştur. 1 numaralı üyedir ve 1919’a kadar da Galatasaray’ın başkanıdır. Ayrıca Ali Sami Yen, 1915 yılında Türkiye’de ilk spor müzesini de kurmuştur. Yıllarca Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’nin de başkanlığını yaptı. İstanbul Üsküdar’da doğmuş olan Ali Sami Yen, Şemseddin Sami Fraşeri’nin ikinci çocuğudur. Ali Sami Yen, 1951’de 65 yaşında öldüğünde büyük bir kortej eşliğinde İstanbul’da Feriköy Mezarlığı’nda gömülmüştür.
Galatasaray futbol takımına ismini veren Galatasaray Sultanisi 1868 yılında İstanbul’da açılmış olan ilk sultani/lisedir. Galatasaray Lisesi’nde okuyan öğrencilerden biri Ahmet Muhtar Zogolli isimli bir gençti. Soyadını bu sırada Zogu olarak değiştirdi. Eğitimini Galatasaray Sultanisi’nde yapan bu delikanlı 1 Eylül 1928’de I. Zogu adıyla Arnavutluk Kralı oldu. Tam bu sıralarda kızkardeşi Prenses Seniye Hanım da, başka bir Galatasaray Sultani talebesi olan Osmanlı Sultanı II. Abdülhamid’in küçük oğlu Mehmed Abid ile evlendi. Böylece her ikisi de tarihe karışmış olan Arnavut Krallığı ve Osmanlı hanedanlığı akraba oldular.
Prof. Dr. Mehmet Ö. Alkan
Tarih Vakfı Başkanı
İstanbul Üniversitesi Siyasi Tarih Anabilimdalı Başkanı /
Siyasal Bilgiler Fakültesi / Siyaset Bilimi ve Uluslararası İliskiler Bölümü
Beyazıt Yerleşkesi- Fatih İSTANBUL
E-posta: moalkan@gmail.com
Bu makale, Prof. Dr. Mehmet Ö. Alkan tarafından yazılmış ve özel izniyle sitemizde yayınlamıştır. Kendisine çok teşekkür ederiz.
Faliminderit!